BTC Halving Sonrası Kripto Para Piyasalarındaki Son Durum ve Geleceğe Dönük Beklentiler
HALVİNG DİNAMİKLERİ VE FİYAT BEKLENTİLERİ
Halving etkisinin, 2012 ve 2016 yıllarındaki halvingler sonrasında Bitcoin fiyatını olumlu yönde etkilediğini biliyoruz. Bu yükseliş trendlerinin sebeplerini ve 2020 halvingi sonrasını; Bitcoin enflasyonunun, madencilerin etkisinin ve global ekonomik durumun ne ifade ettiği üzerinden inceleyeceğiz.
1- Enflasyon
Halving sayesinde Bitcoin enflasyonu her 4 yılda bir %50 oranında düşüyor. Düşüş miktarı oransal olarak belirlendiği için düşüş miktarının da giderek azaldığını görüyoruz. Daha önce gerçekleşen 2 halvinge baktığımızda, ödül miktarı 2012’de 50 BTC’den 25 BTC’ye ve 2016 yılında 25 BTC’den 12,5 BTC’ye düştü. Bu sebeple 2020’de 6,25 BTC ve 2024 yılında 3,125 BTC olacak ödül miktarının tatmin edici olabilmesi için Bitcoin fiyatındaki yükseliş trendinin önceki halvinglere benzer şekilde sürmesi bekleniyor.
Yukarıda Bitcoin enflasyonunun (turuncu) zaman içerisindeki görünümünü takip edebiliyoruz. Grafikte, 2024 ve 2028 yıllarında gerçekleşecek halvingler sonrasında ödül oranındaki azalışın giderek minimal hale geleceğini görüyoruz. Özellikle 2032 yılında gerçekleşecek halving sonrasında, ödül miktarı 1 BTC’nin altına düşeceği için halvingin Bitcoin fiyatı üzerindeki etkisinin stabil hale geleceğini söyleyebiliriz. Dolayısıyla 2020–2024–2028–2032 yıllarındaki halvinglerin fiyat üzerindeki pozitif etkisinin artarak sürmesi bekleniyor. Yaklaşık 12 yıllık bir süreç sonrasında Bitcoin’in ulaşacağı fiyatın, 2032 yılı sonrasında da madencilere kar sağlayabilecek kadar yüksek bir seviyede olması gerekir.
2032 sonrasındaki dönemde ise Bitcoin arzındaki artış çok küçük bir oranla devam edeceği için Bitcoin’e olan talebin fiyat üzerindeki etkisinin giderek artması bekleniyor.
2- Madenciler
Madencilik sektörü, zaman içerisinde geçirdiği değişimle artık daha gelişmiş madencilik cihazlarına sahip ve gruplar halinde çalışıyor. Madencilik havuzu dediğimiz bu yapı, bireysel çalışan madencileri veya şirketleri, gruplar halinde çalışmaya yönlendirerek maliyetlerin de düşmesini sağlıyor. Bu sebeple madencileri, ekonomik büyüklüğü yüksek ve kurumsal çalışan şirketler olarak sınıflandırabiliriz.
Bahsettiğimiz madencilik havuzları, halving için çeşitli önlemler aldılar. Madencilik cihazlarını yenileyerek daha az elektrikle daha verimli madencilik yaparak halving öncesi masraflarını düşürdüler. Halving sonrasında ise fiyatın $7.000-$8.000 aralığında seyretmesi durumunda da madenciler, günlük $6–8 milyon tutarında geliri paylaşmaya devam edecekler. Dolayısı ile madencilerin kar etmeleri için beklenen yükselişin acil bir durum içermediğini görebiliyoruz. Buna dayanarak ‘enflasyon’ başlığı altında incelediğimiz yükseliş beklentisinin hızlı ve sert bir yükselişten ziyade daha çok trende dayalı bir yükseliş olması beklentisi ağır basıyor.
Buna ek olarak madencilik şirketlerinin corona virüs gibi çeşitli ekonomik sebeplerle cihazlarını kapatmaları durumunda da Bitcoin ağındaki rekabet/hashrate düşeceği için madencilik yapmak kolaylaşacaktır. Zorluk seviyesinin düşmesi, bireysel madenciliğin tekrardan karlı hale gelmesini sağlayarak, oluşacak boşluğu doldurabilir. Bu durumun da yukarıda bahsettiğimiz trend bazlı yükseliş fikrini desteklediğini söyleyebiliriz.
3- Global Ekonomi
Dolar bazlı parasal genişlemenin artarak devam etmesi, Bitcoin gibi kısıtlı rezerve sahip değer saklama araçlarını giderek daha cazip hale getiriyor. Parasal genişlemenin 2008 yılı sonrasındaki sert artışına benzer olarak 2020 yılında corona virüs sebebiyle aynı durumla karşı karşıyayız.
2012 ve 2016 halvinglerinin, 2008 krizi sonrasındaki toparlanma döneminde gerçekleşmesi de ’enflasyon’ ve ’madencilik’ başlıklarında bahsettiğimiz etkenlerin, Bitcoin fiyatı üzerinde çok daha etkili olmasını sağladı.
Günümüzde ise parasal genişlemenin her zamankinden daha sert bir yükselişle devam etmesine karşın virüs sebebiyle düşük bir ekonomik iştahın olması, 2020 halvinginin etkilerinin öncekilerden farklı olabileceğine işaret ediyor.
Karantina gibi önlemlerin zamanla kalkarak hayatın normalleşmeye başlamasıyla birlikte global tüketimde agresif bir yükseliş beklenebilir. Buna örnek olarak yasakların gevşetilmesiyle birlikte Çin’de lüks mağazaların bir günde milyonlarca dolarlık ürün satmaları veya ülkemizde yaşanan AVM kuyrukları gösterilebilir.
Tüketimin hızla artacak olmasıyla, piyasaların da giderek normalleşme göstermesi ve buna bağlı olarak değer kazanmaları beklenebilir.
Borsa endeksleriyle benzer hareketler gösteren Bitcoin’in ise sahip olduğu halving avantajı ile beraber üstün durumunu sürdürmesi sürpriz olmayacaktır. Aşağıdaki grafikte yıl başından bu yana BTC(mavi) — Altın(Sarı) — S&P(kırmızı) endekslerinin gösterdiği performansı görüyoruz.
Yukarıda gördüğümüz toparlanmanın gerçekleşmesi halvinge bağlı olduğu kadar Bitcoin yatırımcılarının davranışlarına da yüksek ölçüde bağlıdır.
Aşağıdaki grafikte 1.000’den fazla Bitcoine sahip kullanıcıların(turuncu) sahip oldukları Bitcoinler’i ellerinde tutmaya devam ettiklerini görüyoruz. Bu cüzdanların yüksek meblağlar içerdiğini düşündüğümüzde, yatırımcıların uzun vadeli yatırım tercihlerinde Bitcoin’e güvenlerinin pozitif yönde ilerlediğini de söylemek mümkündür.
Özetle, enflasyon bazlı matematiksel gerekçeler, madencilerin uzun vadede kar edebilmeleri için ulaşılması gereken Bitcoin fiyatı gibi sistemsel gerekçeler ve içerisinde bulunduğumuz kriz dönemi sebebiyle baskılanmış bir tüketim iştahının getirdiği sosyal gerekçeler, Bitcoin’in halving sonrası yükseliş beklentisinin çeşitli temellere oturan rasyonal bir beklenti olduğunu bizlere gösteriyor.
Yükseliş beklentisinin, uzun vade için 2032 yılındaki halvinge kadar yaklaşık 12 yılı kapsayan bir trend dilimini kapsayacağı tahmin ediliyor. Daha sonrasında ise talep artışının, fiyatın yükselişine doğrudan etki edeceği tahmin ediliyor.
Orta vadeli beklentiler için ise virüs bazlı tedbir önlemlerinin kalkmasıyla, hem tüketimde ve yatırımda beklenen bastırılmış talebin etkisi hem de bu dönemde merkez bankaları tarafından basılan paraların, 2008 krizi sonrasında olduğu gibi tekrardan finansal piyasalara geri dönmesi beklentisi, Bitcoin’in önceki halvinglerde olduğu gibi yükseliş trendine girebileceğini işaret ediyor.
Aşağıda gördüğümüz grafik, pandemi öncesi ve sonrasındaki Bitcoin işlemlerinin hacmini gösteriyor. Bu grafiğe dayanarak virüs önlemlerinin gevşetilmesine yeni başlanmasına karşın alım-satım hacimlerinin şimdiden virüs öncesi düzeyin üzerine çıktığını görebiliyoruz.
Bunun dışında virüs bazlı görülebilecek 2. ve 3. dalga beklentilerinin gerçekleşmesi durumunda ise orta vadeli beklentilerin tekrardan güncellenmesi gerekebilir.