Bitcoin Ekonomisinin Temel Özelliklerinden Olan “Halving”​ Nedir? 12 Mayıs Yaklaşırken Bitcoin’i Neler Bekliyor?

“HALVING”

Bitcoin’in halving tarihi yaklaşırken, bu yazımızda;

• Halving nedir?

• Neden önemlidir?

• Önceki halvinglerde neler yaşandı?

• Halvingi olan başka koinler de var mı?

• 2020 Halvinginin Bitcoin üzerindeki olası etkileri ve önceki halvinglerden farkı nedir?

Sorularını inceleyerek hem halving kavramına yabancı okurlarımızı hem de halvingin piyasalar üzerindeki etkilerinden haberdar olmak isteyenleri bilgilendirmeyi amaçlıyoruz.

Halving Nedir?

Bitcoin’in sahip olduğu mekanizma gereği, para transfer işlemleri madenciler tarafından onaylanır. Onaylanan işlemler sonrasında madencileri ödüllendirmek için yeni Bitcoinler yaratılır ve madencilere verilir. Bitcoin sistemindeki para arzı, bu aşamada yaratılan yeni Bitcoinler sayesinde gerçekleşir.

Madencilere verilecek Bitcoin ödül miktarı ise yaklaşık olarak 4 yılda bir yarıya inecek şekilde programlanmıştır. Halving ise yaklaşık olarak 4 yılda bir yarıya inmesi planlanan bu mekanizmaya verilen isimdir. Dolayısıyla halving, Bitcoin’in para arzının her 4 yılda bir defa %50 oranında düşürülmesi anlamına gelir.

Neden Önemlidir?

Para arzı, bankaların faiz oranları sayesinde veya darphane tarafından doğrudan para basılması ile arttırılıp azaltılabilir. Bu durum, söz konusu ülkenin enflasyonu ve para biriminin alım gücü gibi önemli ekonomik parametreleri üzerinde değişiklik yaratır. Bu gibi parametreleri doğrudan etkilediği için para arzı, ülke ekonomileri için çok önemlidir. Ülke para birimlerine ek olarak Altın gibi değer saklama araçlarının arzlarının kısıtlı olmasının, uzun vadede Altın’ın değer kazanmasını sağladığı da para arzının önemini gösteren faktörlerden bir tanesidir.

Halving, Bitcoin’in para arzındaki değişimi temsil ettiği için geleneksel para birimlerinde olduğu gibi ekonomik parametreleri doğrudan etkiler. Ancak Bitcoin’in bir ülkesi veya bağlı olduğu bir banka bulunmadığı için söz konusu parametreler Bitcoin’e özgüdür.

Öncelikle, ödül olarak verilen Bitcoin miktarı %50 azalacağı için, madenciler halvingden doğrudan etkilenir. Bu sebeple, Bitcoin sisteminin işleyebilmesi için kritik öneme sahip olan madencilerin, halving öncesinde elde ettikleri kar oranında önemli bir azalış olacaktır. Bu sebeple, halving sonrasında Bitcoin fiyatının artarak, madenciler için halving öncesindekine benzer şekilde teşvik edici kar oranları sunması beklenir. Aksi durumda madenciler yeterli kar edemedikleri için çalışmazlar ise Bitcoin’in işleyişi ve güvenliği sekteye uğrayacaktır. Dolayısıyla halvingin fiyat üzerinde doğrudan etkisinin olduğunu söyleyebiliriz.

İkinci önemli etken ise Bitcoin’in rezervi ile ilgilidir. Örnek olarak, Altın rezervlerini ele alalım. Bu rezervlerin sınırlı olduğu bilinir. Ancak bu rezervin, ne zaman biteceği ve kesin rezerv büyüklüğü bilinmez. Fakat sadece rezervin kısıtlı olduğunu bilmek ve Altın’ın darphanelerde basılamayacağı gerçeği bile Altın’ı iyi bir değer saklama aracı yapıyor.

Bitcoin için ise rezerv durumu çok daha kesindir. Bitcoin rezervi 21 Milyon ile sınırlıdır. Bu sayede, yaklaşık olarak her 4 yılda bir gerçekleşen halving ile birlikte Bitcoin’in sahip olduğu değer saklama özelliği giderek daha da güçlenir.

27 Nisan 2020 itibariyle 18.3 Milyon adet Bitcoin üretilmiştir. Bu miktar da toplam rezervin %87’den fazlasının halihazırda üretilmiş olduğunu gösterir. Geriye kalan %13 civarındaki rezervin üretiminin ise 2100 yıllarında tamamlanacağı tahmin ediliyor. Yaklaşık 11 senelik bir zaman diliminde tüm rezervin %87’sinin üretiminin tamamlandığını göz önünde bulundurduğumuzda, geri kalan %13’lük kısmın üretilmesinin bu kadar uzun bir zaman dilimini kapsaması, halvingin yani para arzındaki azalışın önemini anlamamızı sağlıyor. Bu sebeple, halving sisteminin Bitcoin’i en değerli ‘değer saklama aracı’ yapması sürpriz olmayacaktır.

ÖNCEKİ “HALVING”LER

Bitcoin halvingi, daha önce 2012 ve 2016 yıllarında gerçekleşti. Yaklaşık olarak 10–12 Mayıs 2020 civarında gerçekleşmesi beklenen 3. halvingin gerçekleşmesine ise kısa bir süre kaldı.

• 2012 yılındaki halvingle beraber 50 BTC ödül alan madenciler 25 BTC ödül almaya başladılar.

• 2016 yılındaki halvingle beraber ise 25 BTC ödül alan madenciler 12.5 BTC ödül almaya devam ettiler.

• 2020 yılındaki halvingle beraber 12.5 BTC olan ödül miktarı 6.25 BTC olarak güncellenecektir. Yaklaşık 4 yıl sonraki halvinge kadar bu miktar sabit kalacaktır.

Peki önceki halvingler sonrasında Bitcoin fiyatı, madencilerin kar etmeye devam etmesi için artış gösterdi mi? Bu artış ne kadar oldu ve ne kadar sürdü? Bu soruların cevaplarını Bitcoin’in fiyat grafiği üzerinden görmek mümkün.

Sol altta işaretli 2012 yılında gerçekleşen ilk halving ile birlikte Bitcoin’in ciddi bir yükseliş trendine girdiğini yukarıdaki grafikte görebiliriz. Yaklaşık 1 yıllık süreç boyunca Bitcoin fiyatı %7976,44 artış göstermiştir.

En son gerçekleşen 2016 halvinginde ise belki de birçoğumuzun Bitcoin ile tanışmasına sebep olan 20.000 Dolara uzanan yükseliş trendini grafikte görebiliyoruz. Buradaki trend, yaklaşık olarak 1,5 sene sürerek %2800 civarında bir yükseliş gerçekleştirdi.

Bu 2 grafiğe dayanarak, daha önceki halvinglerin yükseliş trendleri başlattığını ve yüksek getirilere sebep olduğunu görüyoruz. Buradaki yükselişlerin sebebini yazımızın başında belirttiğimiz etkenlere dayandırabiliriz.

Halvinge Sahip Diğer Koinler

Yazımızın girişinde tanımladığımız gibi halving bir mekanizmadır. Bu mekanizmaya sahip olan koinler ise Bitcoin ile sınırlı değildir. En popüler ve en değerli para birimi olduğu için Bitcoin halvingi diğerlerine göre daha büyük önem taşır. Bu sebeple diğer koinlerin halvingleri Bitcoin halvingi kadar haber değeri taşımaz.

Halvinge sahip diğer koinler :

  • Bitcoin Diamond (BCD)
  • Bitcoin Gold (BTG)
  • Bitcoin Cash (BCH)
  • Horizen (ZEN)
  • Litecoin (LTC)
  • Beam (BEAM)
  • Lisk (LSK)
  • Super Zero (SERO)
  • Ravencoin (RVN)
  • Einsteinium (EMC2)
  • Pirate Chain (ARRR)
  • Verge (XVG)
  • Vertcoin (VTC)
  • Zcoin (XZC)

Koinlerin sıralaması rastgele olarak yapılmıştır.

2020 Halvingi Ne Gibi Farklılıklar İçeriyor?

Halvingin işleyişi açısından baktığımızda diğer halvinglerden bir farkı yok. Önceki halvinglerde olduğu gibi yine %50 oranında azalan bir para arzına şahit olacağız. Ancak 2020 halvingi global ekonomik kriz içerisinde gerçekleşeceği için önceki halvinglerden farklı bir konumda bulunuyor.

Daha önceki 2012 ve 2016 yıllarındaki halvingin içerisinde bulunduğu ekonomik durumlara baktığımızda, 2008 krizinin atlatıldığı ve bu krizin yaralarının sarılmaya başlandığı bir ortam olduğunu görüyoruz. Dolayısıyla tüketim ve ticaret iştahının yüksek olduğu bir dönemden bahsettiğimizi söylemek yanlış olmayacaktır. Bu dönemin aynı zamanda 2008 krizinde basılan paralar sebebiyle parasal bolluğun yaşandığı bir dönem olduğunu da göz önünde bulundurmamız gerekiyor.

2020 yılında ise önceki dönemlerdeki tüketim ve ticaret iştahının, virüs sebebiyle keskin bir düşüş gerçekleştirdiğini görüyoruz. Dolayısıyla hem küresel ekonomide hem de insanların yatırım yapma tercihlerinde önceki dönemlere kıyasla ciddi farklılıklarla karşı karşıyayız. Böyle bir ortamda tüm dünya parasal genişleme ile krizin etkilerini hafifletmeye çalışırken Bitcoin’in parasal daralma gerçekleştirecek olması 2020 halvinginin önceki halvinglere kıyasla daha kritik bir konumda olmasını sağlıyor.

Sonuç olarak, 3 halvingin de ortak noktası, parasal bolluğun sürdüğü bir dönemde gerçekleşmiş olmalarıdır. 2020 yılındaki halving ise parasal genişlemenin, durgun bir ekonomik ortamda Bitcoin’i nasıl etkileyeceğini bize gösterecektir.

Eğer önceki dönemlerdeki gibi azalan arz, Bitcoin’in değerlenmesine sebep olursa, 2020 yılındaki parasal genişleme çok daha agresif olduğu için önceki halvinglere kıyasla daha uzun süreli bir yükseliş beklenebilir. Bunun tersini düşündüğümüzde ise halving ile birlikte azalan arz, kriz ortamında insanların ihtiyaç ve yatırım tercihlerinin değişmesi sebebiyle Bitcoin’de beklenen değerlenmenin gerçekleşmemesine de sebebiyet verebilir.

Fiyatın yükseliş göstermesi, kriz anlarında Bitcoin’in güvenilir liman olarak görüldüğünü gösterecektir. Bununla beraber kriz ortamlarına göre şekillenen ekonomik politikalar yerine sistemli ve öngörülebilir politikalara sahip Bitcoin benzeri ekonomik yapılar kriz sonrasında popülerlik kazanabilir. Bu sebeple Bitcoin’in ilk küresel sınavı, halving ile birlikte farklı bir yol izleme potansiyeline sahip diyebiliriz.

Fiyat üzerindeki yükseliş beklentisinin gerçekleşmemesi durumunda ise Bitcoin’in kriz döneminde izleyeceği yol haritasının şu anda olduğu gibi ülke piyasalarına (S&P500 — DAX — CAC40 vb.) paralel seyretmesi beklenebilir.

Tüm bu beklentilerin cevabını, Bitcoin fiyatının halving öncesinde ve sonrasındaki seyriyle gözlemleme imkanına sahip olacağız.

Kripto para piyasalarındaki son gelişmeleri ve analiz ekibimiz tarafından gerçekleştirilen değerlendirmeleri düzenli olarak MediumTwitter ve LinkedIn hesaplarımız üzerinden paylaşıyoruz. Yeni ekonomideki yerinizi almak için bizi takip etmeyi unutmayınız.