Facebook’un siyasi seçimlere müdahale ettiğinin ortaya çıkması, yapay zekanın insanları kontrol edeceğiyle ilgili görüşler gibi bazı gelişmeler, toplumda teknolojik gelişmelere karşı bir tür antipati geliştirdi. Bir arkadaşınızla, örneğin ayakkabılar hakkında konuştuktan sonra sosyal medyada sürekli ayakkabı reklamlarıyla karşılaşmanız da bu antipatiyi destekleyen başka bir örnek olarak gösterilebilir. Oluşan antipati, toplumsal yargıları da sertleştirerek Holmes gibi teknoloji girişimcilerine olan hoşgörüyü de azalttı. Bu nedenle, global anlamda hem teknolojinin çok daha hızlı geliştiği hem de antipatinin de bir o kadar arttığı bir dönem içerisinde olduğumuz söylenebilir. Nitekim aşı karşıtlarının da bu parantez içerisinde değerlendirilmesi yanlış olmayacaktır. Bu nedenle, Facebook’un tekelleşmeyle ilgili suçlanması, oluşan antipatinin giderek olgunlaşmasıyla birlikte yargılamanın olağanın dışında yürümesini yani, Facebook’un sadece fiyat kırıp kırmadığına bakılmasının ötesine geçilmesini sağlayabilir. FTC’nin başındaki kişinin genç olması da bu tür bir dönüşüm için ideal bir durum ortaya çıkarabilir.

Meta

Meta, adı skandala karışan ilk şirket değildir. Bu tür olaylardan sonra isim değişikliğine giderek, oluşan negatif algıdan kurtulmaya çalışmak ise oldukça yaygın görülen bir durumdur. Metaverse kavramının popülerleşmesi, Mark Zuckerberg için muhtemelen ideal bir yeniden isimlendirme imkanı doğurdu. İsim değişikliği sonrasında, hem negatif algının zararını azaltan hem de şirkete yeni bir gelecek perspektifi kazandırarak momentum sağlayan Zuckerberg, aynı zamanda tekelleşmeyle ilgili problemlerle de metaverse sayesinde mücadele edebilir.

İnternet devlerinin kendi alanlarında tekelleşmeleri, son 2–3 yılda gerçekleşen bir durum olmamasına rağmen tekelleşme alanında aksiyon alınması konusunda, yasa yapıcıların ve denetleyicilerin oldukça hantal kaldıkları görülmektedir. Kriptopara piyasasından alışkın olduğumuz bu süreç, yasaların/yönetmeliklerin teknolojiyi yakalayamamasından ve yasa yapıcıların yeni kavramlara hızlı şekilde adapte olamayışlarından kaynaklanmaktadır. İnternet devlerinin tekelleşmesi konusu, kripto piyasasının regülasyona ihtiyacı olduğuyla ilgili tartışmalardan daha eski olmasına karşın henüz çözüm bulunabilmiş değildir. Metaverse gibi bir altyapının ise regülasyon altına alınması için uzun bir süreye ihtiyaç olduğu varsayılabilir. Bu nedenle, Zuckerberg’in metaverse alanına agresif yatırımının en önemli sebeplerinden birinin, kendisine yeni bir hareket alanı açmak olduğu tahmin edilebilir. Bu sayede regülatörler Meta’yı yeniden yakalayabilmek için yeni yollar aramak zorunda kalacaktır.

İnternet devlerinin baskı altında olduğu tek konu tekelleşme değildir. G20 toplantısında üye ülkelerin hepsi, internet devlerinin hizmet verdikleri her ülkede vergi ödeme zorunluluğunda olmaları konusunda anlaşma sağladılar. Meta başta olmak üzere internet devlerinin, kriptopara alanına doğru artan ilgisinin bir sebebinin de, bu tür düzenlemelerin etrafından dolanma amacı olduğu söylenebilir.

Sonuç

Toplumda oluşan antipati, Silikon Vadisi’nde çalışan yöneticilerin kriptopara şirketlerine transfer olmasını, global sermayenin kriptopara şirketlerine yatırım yapmasını ve Meta’nın geleceğini metaverse üzerine kurmasını sağladı. Kriptopara piyasasını takip eden insanların ve kriptoparanın yarattığı değerlere sadık olan kitlenin giderek büyümesiyle beraber teknoloji trendleri arasında kriptoparalar ‘sevimli’ hale geldiler. Yeni trendi yakalamak, geleceğin Google’ını bulmak veya imajını düzeltmek isteyenlerin kaçış noktası kriptopara piyasası olmaya başladı. Tüm bu süreç, piyasaya daha çok para girmesini sağlarken, doğal olarak regülatörlerin ilgisini de çekti.

Merkeziyetsizlik etrafına kurulan kriptopara piyasası, geleneksel finansın yaptıklarını blockchain ile yapılabilir hale geldikçe daha da büyüdü. Büyümenin karşılığı olarak, uzun vadede geleneksel sektörü tamamen dönüştürme veya yutma iddiasına sahip oldu. Bu iddia, dönüştürülmek veya ortadan kaldırılmak istenen merkezi platformların piyasaya girmesini sağladı. Ancak büyük balıkların oyuna dahil olmasıyla kriptopara piyasasının merkeziyetsizlik etrafında büyümeye devam edip etmediğiyle ilgili soru işaretleri giderek artmaya başladı. Çünkü kriptoparalarla entegre merkezi uygulamalar, nispeten daha cazip ve hızlı çözümler sunabiliyorlar. Bu nedenle merkeziyetsiz uygulamaların çeşitliliğinin artması ve çoklu blockchain ağı hizmeti verebilmeleri, piyasadaki dominasyonun merkeziyetsizlik lehine sürdürülebilmesi açısından belirleyici olacaktır. Alternatif blockchain ağları, ETH 2.0 çalışmaları ve Layer 2 çözümleri tam olarak olgunlaştıklarında, merkeziyetsiz bir altyapının önünün açık olduğunu göstermektedirler. Ülkelerin, geleneksel kurumların ve regülatörlerin artan ilgisi ise sektörün, önümüzdeki yıllarda, belki de kendi değerlerini savunmak için en ciddi sınavlarından birisini vermesine sebep olacaktır.

Hazırlayan: Berkay Aybey

Burada ifade edilen görüş ve yorumlar BV Crypto’ya aittir. BV Crypto, bu yazı temel alınarak yapılacak herhangi bir finansal işlemden sorumlu tutulamaz. Her yatırım ve ticaret hamlesi risk içerdiğinden, bu tür kararlar alırken kendi araştırmanızı yapmanızı tavsiye ediyoruz.