BVCRYPTO

ŞİMDİ KAYDOL

BİR TAHT OYUNLARI HİKAYESİ: BITMAIN

Dünyanın en büyük kriptopara madencilik şirketlerinden Bitmain, 1 yılı aşkın süredir şirket yöneticilerinin aralarındaki savaşa konu oldu. Yönetim savaşının yaşandığı Bitmain, madencilik piyasasında sahip olduğu büyüklük nedeniyle piyasaya karşı göz ardı edilemeyecek bir tehdit oluşturdu. Bunun en büyük nedeni ise madencilik için kullanılan en popüler Antminer cihazının üreticisinin Bitmain olmasıdır.

2021 başında çözüme kavuşan Bitmain krizinde neler yaşandını ve şirketi nasıl etkilediğinin ayrıntılı bir anlatımını bu yazıda bulabilirsiniz.

Bitmain 2013 yılında Micree Zhan ve Jihan Wu tarafından kuruldu. Yazının devamında bu kişilerden soyadları ile bahsedilecektir.

Jihan Wu

1.Bölüm: Wu’nun Hamlesi

  • Bitmain’in kontrolünü ele geçirmek için karşılıklı atılacak adımların ilk sinyali, 12 Kasım 2018 tarihinde bir Çin medya kuruluşundan geldi. Haber, Zhan ile birkaç yöneticinin, Bitmain’deki yönetim ve oy haklarının ellerinden alındığından bahsetmekteydi.

Çin yasalarına göre, şirket içerisindeki bu gibi değişikliklerin açıklanma zorunluluğu yoktur. Bitmain, o sıralarda Hong Kong Borsası ile halka arz sürecindeydi ancak başvurusu henüz onaylanmamıştı. Dolayısıyla şirketin kamuyu bilgilendirme zorunluluğu da yoktu. Bu nedenle haber içeriği doğrulanamadı ve dedikodu olarak kaldı.

  • Daha sonra Bitmain, ana şirkette değil ancak Pekin merkezli ana kuruluşlardan Bitmain Technologies Holding Company’de yönetim değişikliğine gidildiğini ve Zhan’ın yönetim kurulu başkanlığından müdür konumuna getirildiğini açıkladı. Bitmain bu değişikliği, şirketin halka arz sürecinde yerine getirmesi gereken yasal bazı yönetmelikler çerçevesinde gerçekleştirdiğini belirterek Bitmain’in halen Zhan ve Wu tarafından yönetildiğini belirtti
    (Pekin merkezli şirket, Bitmain’in ana operasyon merkezi olmasına karşın daha çok Çin içerisindeki operasyonlarını yönetmekle görevlidir.)
  • 29 Ekim 2019 tarihinde Wu, tüm Bitmain çalışanlarına mail gönderdi. Mail, Zhan’ın şirket içerisindeki tüm görev ve yetkilerinin sona erdiğini, çalışanların Zhan’dan gelecek herhangi bir direktife uymamalarını, uyanların sözleşmesinin askıya alınacağını belirtmekteydi.
  • Aynı gün şehir dışında bulunan Zhan, mail sonrasında Pekin’e dönüş gerçekleştirse de şirket binasına alınmadı.
  • Mail sonrasında Bitmain, yönetim değişikliği ile ilgili bilgilendirme için değişiklikleri içeren belgeleri devlete gönderdi. Belgelerde Zhan’ın görevlerinin Wu tarafından devralındığı belirtildi.
  • Wu, kararın alındığı Cayman Adaları’ndaki toplantıda, Zhan ile anlaşmazlıklarının 2015 yılından beri devam ettiğini söyledi.
Micree Zhan

2.Bölüm: Zhan’ın Karşı Saldırısı

  • 13 Aralık 2019’da Zhan, Cayman Adaları’ndaki ana Bitmain şirketine yetkilerini geri almak için dava açtı.

Bu noktada, Bitmain’in şirket yapısı ve oy haklarından bahsetmek gerekir. Bitmain hisseleri seri A ve seri B olarak ikiye ayrılmaktadır. A serisi hisseler, hisse başına 1 oy hakkı sağlarken B serisi hisseler, hisse başına 10 oy hakkı vermektedir. Toplam seri B hisse sayısı bilinmese de Zhan 3.9 milyar ile en büyük B serisi hisse sahibi iken Wu ise 2.2 milyar seri B hisse ile 2. sıradadır. İki ismin B serisi hisselerin çoğunluğuna veya tamamına sahip olduğu tahmin edilmektedir. Dolayısıyla Zhan’ın tek başına ciddi bir oy hakkı olduğu net bir şekilde görülmektedir.

Bitmain’in şirket tüzüğüne göre yönetim kurulundaki kararlar, “ordinary resolution” veya “special resolution” olarak 2 ayrı mutabakat yöntemi ile alınmaktadır. Ordinary resolution yönteminde, yönetim kurulunun yarısından fazlasının kararı onaylaması yeterli olmaktadır. Special resolution yönteminde ise kurulun 3’te 2’lik çoğunluğu sağlaması gerekmektedir.

Zhan’ın yetkilerinin alındığı toplantıdaki karar, special resolution yöntemi ile alınmıştır. Zhan’ın sahip olduğu oy hakkı nedeni ile bu yöntemin geçerliliği mümkün olmasa da Wu, tüzükteki bir maddeden faydalanarak toplantıyı hukuki biçimde gerçekleştirmiştir.

Tüzüğe göre, B serisi hisseye sahip kişi veya kişilerin bu hisselerin 3’te 1’inden fazlasını oluşturması halinde toplantı için yeterlilik sağlanmaktadır. Kendi seri B hisseleri ile bu yeterliliği sağlayan Wu, toplantıyı hukuki bir altyapıya taşımıştır. Ancak yine tüzüğe göre, Zhan’a toplantıdan en az 5 gün öncesinden haber verilmesi gerekmektedir. Zhan, toplantı ile ilgili hiçbir bilgi almadığı gerekçesiyle şirkete açtığı davanın temelini bu maddeye dayandırmaktadır.

  • Aralık ayında Bitmain’in IPO’su askıya alındı. Hong Kong Borsası, IPO’yu onaylamama sebebinin, şirketin gelirinin sürdürülebilir olmadığına yönelik şüphelere dayandırdı. O dönemde Bitcoin fiyatı $3.000 seviyelerini görerek Bitmain’in karlılığını düşürmüştü.
  • 2 Ocak 2020’de Zhan, açtığı dava ile Wu’nun aldığı bir kararı iptal ettirmeyi başardı. Wu, şirketin CFO pozisyonundaki Luyao Liu’yu Pekin merkezli Bitmain şirketinin başına geçirmek istedi. Bu görevde daha önce Zhan bulunmaktaydı.
    Mahkeme, Wu’nun kararının iptal edilmesine hükmetse de Zhan’ın bu göreve iade edilmesi talebini de reddetti.
  • Zhan, bu esnada halen Pekin merkezli Bitmain şirketi ile Fujian gibi birçok yan şirketin yasal temsilcisi konumunda bulunuyordu.
  • Zhan, mart ayında Bitmain’in Çin içerisindeki lojistik operasyonlarını yürüten Fujian Zhanhua Intelligence Technologies şirketine dava açtı. Elindeki hisseleri kanıt olarak gösteren Zhan, Bitmain’e bağlı olan bu şirket üzerindeki haklarını mahkeme kararı ile dondurdu.Fujian, Bitmain’in Çin’den elde ettiği gelir için kilit öneme sahip şirketlerdendir.
  • Bitmain, 28 Nisan 2020’de madencilik aletlerinin siparişlerini ve ödemelerini Fujian şirketi üzerinden değil Chongqing Guiyan şirketi üzerinden almaya başlayacağını duyurdu. Guiyan şirketi, Wu’nun kontrolünde olan Bitmain’in Hong Kong ofisine bağlı çalışan bir yan şirkettir.
  • Zhan, 27 mayıs 2020’de daha önce kendi pozisyonuna getirilmek istenen CFO Luyao Liu’nun kovulması için bir belge yayınladı.
  • Bitmain, WeChat hesabı üzerinden çalışanlarına Zhan’ın hiçbir direktifine uyulmaması gerektiği ile ilgili bir hatırlatma mesajı yayınlayarak şirketin yetkili mührünü ve seri numarasını paylaştı. Bu seri numaraya sahip olmayan mühürlerin dikkate alınmaması istendi. Mühür o an itibariyle Luyao Liu’da bulunmaktaydı.
  • Zhan, WeChat üzerinden şirket çalışanlarına bir mektup iletti. Mektupta Zhan’ın 3 haziran itibariyle Pekin merkezli Bitmain ofisinde tekrar görevinin başına döneceği belirtildi. Şirket çalışanlarından ev yerine ofiste çalışmaları ve Zhan’ı yöneticileri olarak kabul etmeleri ve Zhan’ın şirket için belirlediği gelecek hedefleri altında buluşmaları talep edildi.
  • 3 haziran 2020 tarihinde Zhan, kalabalık bir özel güvenlik ekibiyle Bitmain’in Pekin ofisine zorla girdi. Film sahnelerine benzeyen bu girişim sonrasında Zhan, binanın kontrolünü ele aldı.
  • Zhan, 3 haziranda ofisin kontrolünü devraldıktan sonra şirkette bulunan çalışanlara 1.500 ve 750 dolarlık ikramiyeler dağıttı. Çalışanlar pandemi döneminde ofise gelerek zor durumda kaldı.
  • Bitmain’in WeChat hesabından yapılan paylaşımda en son paylaşılan mührün ve seri kodun geçersiz olduğu belirtildi. Son kod CFO Luyao’ya aitti. Bu nedenle Zhan’ın ofisin kontrolü ile birlikte şirketin WeChat hesabının kontrolünü de ele geçirdiği anlaşıldı.
  • Bitmain resmi internet sitesi, şirketin WeChat hesabında bazı teknik problemlerin yaşandığını ve yapılan tüm paylaşımların sahte olduğunu belirterek itibar edilmemesini istedi. Şirket ayrıca Zhan hakkında mührü taklit etme suçlaması ile dava açılacağını belirtti.
  • Bitmain, WeChat hesabından yayınladığı bir bildiri ile tüm şirket çalışanlarının evden çalışmayı bırakarak Pekin ofisinde işlerine devam etmelerini talep etti. Ayrıca sadece haziran ayında en az 13 gün boyunca şirkette çalışan kişilerin maaşlarının ödeneceği söylendi.
  • 22 Haziran 2020 tarihinde Zhan, Wu ve diğer hissedarların hisselerini 4 milyar USD karşılığında satması için teklif yaparak anlaşma yoluna gitmek istedi.

O tarihte Bitmain hisselerinin dağılımı:

Zhan- %36

Wu- %20

3 yatırımcı- %15

Çalışanlara ayrılmış hisse havuzu — %19

Dış yatırımcılar — %10

Wu ve 3 yatırımcıya yapılan 4 milyar USD değerindeki teklif sadece şirketin %35’lik hissesi için değil tüm şirketin kontrolünü geri almak içindir. Dolayısıyla şirkete ait olan %19’luk oranın da 4 milyar USD değerindeki teklif ile satın alınmak istendiği söylenebilir.

Şirketin halka arz edilme başvurusu öncesindeki tahmini değerlemesinin 14.5 milyar USD olduğu düşünüldüğünde teklifin hayli düşük bir miktar olduğu görülmektedir. Bu teklif, davayı kazanacağından emin olan Zhan’ın işleri hızlandırmak için gerçekleştirdiği cömert bir teklif, bir nevi meydan okuma olarak yorumlanabilir.

Bu ana kadar olan süreci ve şirketin nasıl bölündüğünü en basit ve net haliyle görmek için aşağıdaki diagram yardımcı olacaktır.

3.Bölüm: Bölünme

Yukarıdaki diagram ile görüldüğü gibi Bitmain şirketi, operasyon merkezi olan Pekin ofisi ile şirketin yurt dışı satışlarıyla ilgilenen Hong Kong ofisi olarak ikiye ayrıldı. Cayman Adaları’nda bulunan ana şirket ise Wu’nun tarafında yer almaktadır.

  • Zhan, şirketin Hong Kong yönetiminin madencilik aletleri için çip sağlamayı durdurduğunu açıkladı.
  • Bitmain Hong Kong, bu açıklamayı doğrularken aslında iki şirketin birbirine ürün göndermeyi karşılıklı olarak durdurduğu ortaya çıktı.
  • Zhan, Pekin ofisinin kontrolünü ele alınca, bu ofise bağlı tüm lojistik ve depolama ağından Hong Kong ofisini mahrum bıraktı.
  • Sonuç olarak Pekin ofisi çipler olmayınca yeni aletleri üretemedi ve Hong Kong ofisi de bu ürünlerin dağıtımını gerçekleştiremedi.
  • Zhan, şirket zarar bile etse çipleri başka bir firmadan temin edeceğini belirten bir mektup yayınladı. Mektupta ayrıca Wu’nun Zhan’ı şirketten hukuksuz şekilde uzaklaştırıldığına da vurgu yapıldı.
  • Zhan, çip problemini ve Wu’da lojistik problemini çözmeye çalışırken şirketin haziran-temmuz aylarında teslim etmesi gereken ürünlerinin tahmini teslim tarihi eylül-ekim olarak ertelendi.
  • Bitmain’in madencilik aletlerine olan yüksek talep nedeniyle bu cihazları sipariş etmek için önceden başvurulmalıdır. Bu nedenle haziran-temmuz ayında teslim alınması beklenen aletlerin siparişi için müşteriler tahminen mart-nisan ayında ödeme gerçekleştirdi. Bu nedenle sipariş tarihinin ertelenmesi sebebi ile bekleme süresinin önemli oranda uzadığı söylenebilir.
  • Bitmain, bu nedenle müşterilerine 2 seçenek sundu.

1. seçenek: Müşteriler, Bitmain’e siparişlerin hızlandırılması ile ilgili resmi taleplerini iletmelidir. Bitmain’in resmi talep mektubu sonrasında 60 gün içerisinde ürünleri teslim etmemesi halinde müşteriler paralarını iade alabileceklerdir.

2. seçenek: Müşteriler, Bitmain’in ürünleri kargolamasını bekleyecek ve herhangi bir talepte bulunmayacaklardır. Bitmain, 2. seçeneği seçen müşterilere, siparişteki gecikme süresince elde edilecek kar miktarına eşit tutarda hediye kupon vermeyi taahhüt etmektedir. Hediye kuponlar, müşterinin bir sonraki cihaz alımında kullanılabilecektir.

  • Temmuz 2020 tarihinde Çin’in İç Moğolistan Bölgesi’nde bulunan Bitmain’in madencilik çiftliğinden 10.000 adet Antminer aletinin çalındığı rapor edildi. Bu aletlerin mülkiyeti müşterilere ait olmasına rağmen müşterilerin tercihi üzerine Bitmain tarafından işletilmekteydi.
    Zhan, eski Bitmain çalışanları aracılığı ile aletlerin Wu tarafından kendi kontrolündeki şirketlere alındığını iddia etti.

Bitmain’deki yönetim savaşı böylelikle öncelikle yatırımcıları tedirgin ederken ardından çalışanların taraf seçmesine sebep oldu. Özellikle, çalışanların evlerinde değil, şirkette çalışmaya devam etmeleri için yapılan çağrılar, pandeminin en yoğun yaşandığı dönemde çalışanların sağlıklarını ciddi oranda tehlikeye atmış olabilir. Son olarak, müşterilerin de artık bu mücadeleden net bir şekilde etkilenmesiyle Bitmain şirketinin yatırımcısından çalışanına ve müşterisine kadar tüm oluşumlarıyla bu güç savaşından zarar gördüğü anlaşılmaktadır.

4.Bölüm: Anlaşma

  • 14 Eylül 2020 tarihinde Jihan Wu, şirketin yönetim kademesini açıklayan belgeyi resmi kurumlara onaylatmayı başardı. Bu belgenin onaylanması ile resmi olarak Bitmain’in Pekin ofisinin de yöneticisi ve yasal temsilcisi Wu oldu. Zhan ise genel müdür olarak atandı.
  • Wu, bu karar sonrasında yönetim savaşı nedeniyle zarar gören yatırımcıların, çalışanların ve müşterilerin zararlarını kalıcı şekilde telafi etmek amacıyla çalışacağını açıkladı.
  • 26 Ocak 2021 tarihinde Wu ile Zhan anlaşmaya vardı.
    Anlaşmaya göre Wu, Bitmain’deki tüm görevlerinden istifa edeceğini duyurdu. Bu sayede Bitmain’in tüm kontrolü Zhan’ın eline geçti. Bitmain’den ayrılan Wu, yine anlaşmaya göre Norveç ve ABD’de madencilik yapan Bitdeer ve BTC.com madencilik havuzunun başına geçti.
  • Anlaşma ile beraber neredeyse 2 yıldır süren savaş sona ererken Bitmain, eski işleyişine kavuştu. Tahmin edileceği üzere bu süreç boyunca Bitmain’in ana rakipleri Canaan ve Ebang piyasadaki paylarını arttırdı.
  • Madencilik piyasasına olan talebin yüksek olması nedeniyle Bitmain’in geri dönüşü zor olmadı. Şirketin 2021 yılındaki mayıs ve ağustos teslimatlarının satışları halihazırda tamamlandı.
  • Şirket yüksek talebi karşılayabilmek amacıyla her satış periyodunda madencilik aletlerine yüksek oranda zamlar gerçekleştirme politikası izlemektedir.
  • Yönetim savaşı boyunca Ebang ve Canaan halka açılarak yatırım toplama süreçlerini tamamladılar. Bitmain ise bu alanda gecikti. Bu nedenle Zhan’ın ilk icraatlerinden biri, Bitmain’in halka açılma sürecini tamamlamak olabilir.

Sadece Bitcoin için değil madenciliği yapılan tüm kriptoparalar için Bitmain gibi cihaz üretici şirketler kritik önemdedir. Bu şirketler ürettikleri aletin kalitesi bakımından çok fazla rakibe sahip değildir. Bitmain’in yaşadığı gibi yönetim savaşı veya farklı nedenlerden kaynaklanan teslimat kesintileri, madencilik sektörünü negatif etkileyebilir. Bu nedenle Wu ile Zhan’ı anlaşmaya iten neden tam olarak bilinmese de Bitmain’deki krizin şirkete kalıcı zararlar vermeden çözüme ulaşması, sadece Bitmain’in yatırımcılarını değil aynı zamanda madencilik sektörünü etkilemesi bakımından tüm kriptopara camiasını önemli derecede ilgilendirmektedir.

Hazırlayan: Berkay Aybey

Burada ifade edilen görüş ve yorumlar BV Crypto’ya aittir. BV Crypto, bu yazı temel alınarak yapılacak herhangi bir finansal işlemden sorumlu tutulamaz. Her yatırım ve ticaret hamlesi risk içerir. Karar verirken kendi araştırmanızı kendiniz yapmalısınız.