Koronavirüs Krizi Döneminde Kripto: Ekonomik Paketlerin Dünya Piyasalarına ve Bitcoin'e Etkileri, Nisan 2020
EKONOMİK PAKETLER ÖNCESİ VE SONRASI DÜNYA PİYASALARI
Virüse karşı önlemler alınmasıyla beraber tüm dünyadaki ekonomik aktiviteler ya durakladı ya da yavaşladı. Hiçbir ülkenin istisna olamadığı bu kriz ortamında ekonomik büyüklüğü fark etmeksizin birçok ülke çeşitli önlemler aldı.
- Bu önemler Avrupa ve ABD piyasalarını nasıl etkiledi?
- Görülen tepkiler ne anlama geliyor?
- Daha önceki krizlerle benzerlikler neler?
- Bitcoin’in tepkisi ne oldu?
- Bitcoin’in ilk global kriz testinde, piyasaların Bitcoin’e bakış açısı nasıl?
- İlerleyen süreçte Bitcoin’i neler bekliyor?
Bu soruların yanıtlarını piyasalardaki değişimlere bakarak arayacağız.
AVRUPA
Öncelikle Avrupa’da en büyük yardım paketlerini açıklayan ülkelere bakalım.
Gördüğümüz gibi tarihleri farklı olsa da paket büyüklükleri olarak ilk 3 sırayı Almanya, İngiltere ve Fransa alıyor. Dolayısı ile Avrupa özelinde bu 3 ülkenin piyasalarının verdiği tepkilere bakmamız bize sağlıklı fikir verecektir.
Yukarıdaki grafiklerde sırasıyla FTSE (İngiltere), DAX (Almanya), CAC (Fransa) piyasalarının, açıklanan ekonomi paketleri sonrasındaki tepkilerini izleyebiliyoruz. 3 piyasanın da bu paketlere olumlu tepkiler verdiğini ve sınırlı da olsa bir toparlanma sürecine girdiğini gözlemliyoruz. Bu durumda Avrupa ülkelerinin istenilen sonucu en azından şimdilik aldıklarını söyleyebiliriz.
US MARKETS
26 Mart tarihinde ilan edilen $2 Trilyon değerindeki kurtarma paketi sonrasında solda gördüğümüz S&P 500 endeksinin pozitif etkilendiğini görebiliyoruz. Daha önce alınan önlemlere ek olarak hem doğrudan vatandaşlara hem de şirketlere yardım yapılmasını kapsayan bu paket, FED’in aldığı önlemlerle birlikte piyasalarda pozitif fiyatlanmaya sebep oldu. Bu bakımdan Avrupa ile benzer özellikler görüldüğünü söyleyebiliriz.
10 yıllık ABD tahvil getirisinin ise 26 Mart sonrasında sakinleştiğini ancak piyasalardakine benzer bir toparlanma içerisinde olmadığını görebiliyoruz.
Sonuç olarak açıklanan ekonomik paketlerle birlikte piyasalardaki panik havasının durduğunu ve normalleşmenin başladığını hem Avrupa hem de ABD için söylemek mümkün.
BENZERLİKLER
Yukarıda gördüğümüz piyasa tepkileri kısa vadeli tepkileri yansıtıyor. Bahsettiğimiz ekonomik paketler hazırlanırken kullanılan parasal genişleme yöntemleri ile önceki krizlerde yaşanan resesyon beklentileri bizlere daha uzun vadeli bir bakış açısı sağlayacaktır.
Yukarıdaki grafikte 2000-2002(mavi) ile 2008(kırmızı) krizlerinde ABD piyasasını temsil eden S&P’nin performansı günümüzdeki kriz(sarı) ile karşılaştırılıyor. Grafikten de görebileceğimiz gibi piyasanın içerisinde bulunduğu düşüş sürecinin tepe noktasına ulaşması, kriz başladıktan sonraki yılda veya yıllarda gerçekleşiyor. Yine grafik üzerinde yuvarlak ile işaretli alana baktığımızda ise günümüzdeki toparlanmaya benzer kısa vadeli yükselişlerin önceki krizlerde de yaşandığını görüyoruz. Dolayısıyla içerisinde bulunduğumuz toparlanmanın uzun vadeli pozitif bir veri sağladığını söylemek zor. Önceki krizlere benzer olarak piyasalardaki yükselişin tekrar başlaması zaman alabilir.
ABD Merkez Bankası’nın (FED) bilançosuna baktığımızda ise Nisan ayı itibariyle parasal genişlemenin şiddetli bir artış içinde olduğunu görüyoruz. Kriz süresince sürmesi muhtemel bu artış neticesinde ABD Doları’nın değer kaybetmeye devam etmesi sürpriz olmayacaktır.
BİTCOİN’İN TEPKİSİ
İçerisinde bulunduğumuz kriz döneminde panik havası ile birlikte acil ihtiyaçların giderilmesi zorunluluğu, insanların nakite olan ihtiyaçlarını arttırsa da yazımızın başındaki kısa vadeli toparlanmalarda gördüğümüz gibi adaptasyon sürecimiz giderek artıyor. Mevcut durumun giderek normalleşmesi ile birlikte insanların finansal tercihlerinin temelinin acil ihtiyaçlardan, alım gücünü korumaya doğru kaymasını bekleyebiliriz. Bu durumda ise değer saklama aracı olarak benzer sistemlere sahip Altın ve Bitcoin öne çıkıyor.
Solda gördüğümüz Altın grafiği, para basımının agresif şekilde gerçekleştiği günümüzdeki kriz ortamında, değer saklama aracı olarak yükseliş gösteriyor. Sağdaki grafikte ise Bitcoin’deki toparlanmanın ise agresiflik taşımadığını görebiliyoruz.
Bitcoin’in şu anda bir değer saklama aracından çok yatırım aracı olarak görüldüğünü söylemek yanlış olmayacaktır. Fiyat grafiğinde gördüğümüz toparlanmanın, ülke borsalarına benzer şekilde gerçekleşmesi de bunu doğrular nitelikte gözüküyor.
PİYASALARIN BİTCOİN ALGISI
Yukarıdaki grafik, Bitcoin’in az önce belirtilen davranış şeklini açıklamaya yardımcı olacaktır. Grafikte BTC’nin VIX* ve S&P ile olan davranış benzerliklerini (korelasyon) görüyoruz. İşaretlenilen alana baktığımızda krizin başlangıç tarihiyle aynı dönemde Bitcoin’in korelasyonunun değiştiğini net bir şekilde görebiliyoruz.
S&P ile olan fiyat hareketleri benzerlik kazanırken, piyasadaki korku endeksi olarak da bilinen VIX ile olan ilişkisi ters yönde ilerliyor. Bu durum, piyasada hâkim olan tedirginlik/korku durumu arttıkça Bitcoin’in tercih edilen güvenli limanlardan olmadığını, S&P gibi bir yatırım aracı olarak görüldüğünü de doğruluyor.
BİTCOİN’İ NELER BEKLİYOR?
Tüm bu ilişkilere baktığımızda, Bitcoin’in Altın görevini üstlenebilmesi için vakte ihtiyacı olduğunu görebiliyoruz. Ancak bu duruma sebep olarak Bitcoin’in taşıdığı özelliklerin Altın’dan farklı olmasını gösteremeyiz.
Bitcoin’in taşıdığı değer saklama özellikleri Altın ile oldukça benzer. Ancak Bitcoin’in gerek halen yeni bir para birimi olması gerekse de Altın’ın sahip olduğu genel geçerliliğe henüz tam anlamıyla sahip olamaması bu tür sonuçlar doğurabiliyor.
Altın’ın sahip olduğu talebin sebebine baktığımızda ise kısıtlı arzın ve taklit edilememe özelliğinin başrolü oynadığını görüyoruz. Bu sebeple Bitcoin, arz artışının mayıs ortasında %50 düşecek olması sayesinde uzun vadeli tercihleri kendi üzerine çekebilir. Bu durum, ilk kez bir global krizle karşı karşıya olan Bitcoin’in davranışlarının Altınla mı? yoksa S&P gibi piyasalarla mı? aynı kategoriye koyulacağını söylemek için erken olduğunu görmemizi sağlıyor. Buna dayanarak Bitcoin’in, son grafikte gördüğümüz korelasyonu tersine döndürme potansiyeline sahip olduğunu da söyleyebiliriz.
*= VIX, yani Volatility Index, bizlere piyasadaki korku oranını gösterir. VIX düşük ise piyasada korku da düşüktür. Bu durumda piyasa fiyatının artması beklenir. VIX yüksek ise tedirginlik ve korku ortamı fazladır dolayısı ile panik yaşanır. Bu gösterge aynı zamanda Korku endeksi olarak da bilinir.
Kripto para piyasalarındaki son gelişmeleri ve analiz ekibimiz tarafından gerçekleştirilen değerlendirmeleri düzenli olarak Medium, Twitter ve LinkedIn hesaplarımız üzerinden paylaşıyoruz. Yeni ekonomideki yerinizi almak için bizi takip etmeyi unutmayınız.